Biblioteka

Popularną praktyką drapieżnych wydawców jest „porywanie” czasopism. Polega ona na sklonowaniu strony internetowej tak, by do złudzenia przypominała witrynę wiarygodnego czasopisma. O ile w przypadku typowego drapieżnego czasopisma można szybko zweryfikować, czy faktycznie ma IF oraz czy jest indeksowane przez zadeklarowane bazy danych, to w przypadku „porwanego” tytułu jest to znacznie trudniejsze. To zdecydowanie bardziej perfidne działanie ze strony drapieżnych wydawców. 

Drapieżne czasopisma stanowią dla nauki coraz większy problem. Niestety, mimo podejmowanych działań ich liczba wciąż wzrasta. Co więcej, przeniknęły one do najważniejszych baz danych i można je znaleźć w ministerialnym wykazie czasopism naukowych.

Parlament Europejski przyjął 4 kwietnia 2019 r. dyrektywę o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Jest to działanie, które ma na celu m.in. poprawę dostępności i innowacyjnego używania danych powstałych podczas badań naukowych, finansowanych ze środków publicznych.

Od pewnego czasu, w związku z ideą Otwartej Nauki, a także działaniami Komisji Europejskiej, powstają krajowe projekty, dotyczące danych badawczych.

Do niedawna książki publikowane przez Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej można było nabyć jedynie w formie papierowej w księgarni Biblioteki Głównej PŁ, na stronie wydawnictwa oraz za pośrednictwem współpracujących hurtowni i księgarń. Tradycyjna forma dystrybucji została od sierpnia 2020 roku rozszerzona o sprzedaż e-booków, czyli książek elektronicznych do pobrania on-line.

W ostatnich czasach koniecznością staje się upowszechnianie danych badawczych, przynajmniej w zakresie niezbędnym do weryfikacji twierdzeń zawartych w publikacji naukowej. Dzieje się tak między innymi ze względu na wymogi instytucji finansujących badania, takich jak na przykład Narodowe Centrum Nauki, czy też uczelni posiadających instytucjonalne polityki otwartości oraz wydawców czasopism naukowych.

W ostatnim kwartale 2020 r. Biblioteka PŁ przeprowadziła badania ankietowe satysfakcji użytkowników. Dzięki temu poznano opinie środowiska PŁ oraz pozyskano wyniki do ogólnopolskiej analizy funkcjonowania bibliotek naukowych. Do badań użyto narzędzia MS Office 365 Forms i ustandaryzowanego formularza pytań dla bibliotek naukowych.

Biblioteka wraz z Interdyscyplinarną Szkołą Doktorską PŁ i firmą Elsevier zorganizowały Seminarium online „Otwieranie nauki – praktyka i perspektywy”, w którym wzięło udział 212 osób: naukowców, doktorantów, wydawców i bibliotekarzy.

Recenzja wydawnicza pracy naukowej jest dokumentem prezentującym opisowo-krytyczne, a nierzadko polemiczne odniesienie się do dzieła. Jej zasadniczym celem jest ocena tego dzieła i ewentualna rekomendacja dotycząca skierowania go do druku. Jak zatem powinna być zbudowana „dobra” recenzja? Nie powinna być zdawkowa, czy zbyt ogólna, a wszelkie oceny muszą być wyraźnie sformułowane i wyczerpująco uzasadnione. Opinie recenzenta prezentowane w różnych miejscach recenzji powinny być wewnętrznie koherentne [1, 2].

W roku 2020 obchodzimy jubileusz 50-lecia funkcjonowania biblioteki na Wydziale Budownictwa Architektury i Inżynierii Środowiska. Mimo licznych zmian ustrojowych i środowiskowych biblioteka przetrwała do obecnych czasów, służąc pracownikom i studentom Politechniki Łódzkiej oraz użytkownikom spoza uczelni.

Recenzja pracy naukowej to temat drażliwy, od zawsze szeroko dyskutowany w środowisku naukowym. Traktowany jest przez ludzi nauki z jednej strony jako obszar rzetelnego, merytorycznego dialogu, z drugiej zaś nierzadko jako okazja do protekcjonizmu lub demonstrowania środowiskowej dominacji „starszych” nad „młodszymi”, dlatego tak ważne są procedury recenzowania.

By oswoić „demona” recenzji, warto przywołać raz jeszcze zbiór obowiązujących norm, a także rozwiać liczne wątpliwości, jakie nieodmiennie narastają wokół tego zagadnienia.