Zarządzeniem wojewody łódzkiego powołano zespół ekspertów, który będzie doradzał w sprawach polityki senioralnej i wyzwań związanych ze starzeniem się społeczeństwa. Wśród członków zespołu znajduje się m.in. dyrektor Uniwersytetu Trzeciego Wieku Politechniki Łódzkiej, Agnieszka Stołecka.
Grupa ta, składająca się z 21 specjalistów z różnych instytucji, ma na celu opracowywanie strategii zwiększających udział osób starszych w życiu społecznym, zwłaszcza w obszarach edukacji, zdrowia i kultury. Przewodniczącą zespołu została pełnomocnik wojewody łódzkiego ds. polityki senioralnej, Jolanta Chełmińska.
Starzejące się społeczeństwo
Starzenie się społeczeństwa to zjawisko, które niesie ze sobą zarówno wyzwania, jak i szanse. W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, średnia długość życia rośnie, co prowadzi do zwiększenia liczby seniorów. To z kolei wpływa na różne aspekty życia społecznego i gospodarczego, napędzając rozwój tzw. srebrnej gospodarki, która koncentruje się na wykorzystaniu potencjału osób starszych i zaspokajaniu ich potrzeb.
Od 2006 roku obserwujemy stały wzrost liczby osób w wieku 60/65+. W 2005 roku seniorzy stanowili 17,2% społeczeństwa, a w 2022 roku ich udział wzrósł do 25,9%. Według prognoz demograficznych GUS, w 2060 roku w Polsce będzie mieszkać 11,9 mln osób starszych, co stanowi wzrost o 21% w porównaniu do 2022 roku i 38,3% ogółu ludności
Wspólna fotografia wojewody łódzkiego Doroty Ryl z członkami zespołu eksperckiego ds. polityki senioralnej
foto: Źródło: https://www.gov.pl
Demograficzne wyzwania województwa łódzkiego
Spadek liczby ludności ogółem i wzrost liczby seniorów prowadzi do zwiększenia wskaźnika obciążenia demograficznego osobami starszymi. W 2022 roku województwo łódzkie odnotowało najwyższy w kraju wskaźnik obciążenia demograficznego, wynoszący 34,1. Oznacza to, że na 100 osób w wieku od 15 do 64 lat przypadało 34,1 osób w wieku 65 lat i więcej.
Województwo łódzkie, zaraz po świętokrzyskim, znajduje się również w czołówce pod względem udziału osób w wieku 60+ w ludności ogółem, osiągając wynik 28,6%. Te dane podkreślają konieczność dostosowania polityki społecznej i gospodarczej do potrzeb starzejącego się społeczeństwa.
Nowe wyzwania dla uczelni w Polsce
Demograficzne prognozy w Polsce stawiają przed nami nowe wyzwania, które dotyczą nie tylko polityk publicznych, ale także szkół wyższych, ściśle związanych ze społecznością lokalną. Szkoły wyższe i instytucje naukowe podejmują wiele działań na rzecz otoczenia społeczno-gospodarczego, realizując tym samym tzw. trzecią misję uczelni oraz promując ideę uczenia się przez całe życie.
Jednym z wyrazistych przykładów tej działalności są Uniwersytety Trzeciego Wieku, działające w całym kraju, oraz pozaformalne kształcenie dorosłych. Te inicjatywy odpowiadają na dynamicznie zmieniające się potrzeby społeczne. Według badań GUS, działalność UTW jest jedną z najważniejszych form aktywności osób starszych w Polsce, przyciągając corocznie około 90 tysięcy seniorów na różnorodne zajęcia edukacyjne i prozdrowotne
W ten sposób można budować zaangażowanie młodszych pokoleń i jednocześnie zapobiegać wykluczeniu społecznemu i dyskryminacji osób starszych.
Wsparcie dla seniorów na uczelniach wyższych
Wiele uczelni oferuje kursy i warsztaty dla seniorów, pomagając im zdobywać nowe umiejętności i rozwijać zainteresowania. Przy okazji promują innowacyjne rozwiązania oraz prace badawczo-rozwojowe realizowane na uczelni. Coraz większą rolę odgrywa również dokształcanie, które wyrównuje szanse osób starszych na rynku pracy, dostosowuje ten rynek do starszych pracowników oraz promuje aktywne starzenie się.
Uczelnie mogą być także platformą inicjatyw łączących młodsze i starsze pokolenia, promując wzajemne zrozumienie, wsparcie oraz edukację. Młodsze pokolenie wprowadza osoby starsze we współczesny świat i nowe technologie, natomiast seniorzy dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. W ten sposób buduje się zaangażowanie młodszych pokoleń i zapobiega wykluczeniu społecznemu oraz dyskryminacji osób starszych.
Zrozumienie perspektywy osób starszych, które stają przed różnorodnymi wyzwaniami życiowymi, jest kluczowe dla prowadzenia efektywnych działań i wdrażania inicjatyw wspierających ich potrzeby.
