W Międzyresortowym Instytucie Techniki Radiacyjnej (MITR) na Wydziale Chemicznym odbyły się (9-13 września) międzynarodowe warsztaty zorganizowane już po raz drugi na prośbę i pod patronatem Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA, ONZ). Spotkanie naukowe zatytułowane „Technical Meeting on Basic Radiation Chemistry in Polymer Modification” dotyczyło chemii i technologii radiacyjnej polimerów.
W tym wydarzeniu, obejmującym wykłady, ćwiczenia rachunkowe, zajęcia laboratoryjne oraz seminarium, wzięli udział młodzi naukowcy i inżynierowe z 12 krajów z Ameryki Południowej, Azji i Europy. Wykładowcami i instruktorami byli pracownicy i doktoranci MITR, prof. Joanna Pietrasik z Instytutu Technologii Polimerów i Barwników oraz gość z Francji, prof. Xavier Coqueret z Uniwersytetu w Reims współpracującego od dawna z PŁ.
Uczestnicy i wykładowcy warsztatów w hallu budynku MITR
foto: Sławomir Kadłubowski
W laboratoriach MITR
Program warsztatów był intensywny ale urozmaicony. Uczestnicy, oprócz pogłębienia swojej wiedzy na wykładach, spędzili wiele czasu w laboratoriach MITR, wykonując doświadczenia i pomiary. Zajmowali się m.in. otrzymywaniem za pomocą techniki radiacyjnej inteligentnych materiałów hydrożelowych do zastosowań medycznych oraz wytwarzaniem przy użyciu promieniowania i badaniem właściwości tzw. elicytorów – biozgodnych substancji mogących zastąpić syntetyczne pestycydy.
Zajęcia w laboratorium
foto: Malwina Olejniczak
Pracownie MITR są bardzo dobrze wyposażone, zarówno w różne źródła promieniowania jonizującego, jak i w urządzenia, za pomocą których można śledzić przebieg procesów radiacyjnych w różnego rodzaju układach polimerowych. W opracowaniu i interpretacji wyników w czasie codziennych konsultacji uczestnikom pomagali pracownicy MITR.
Warsztaty obejmowały również ćwiczenia rachunkowe – obliczenia dotyczyły nie tylko aspektów chemicznych, ale i ekonomicznych wybranych technologii radiacyjnych. Jeden dzień był przeznaczony na prezentacje własnych prac uczestników warsztatów – dzięki temu wszyscy mieli okazję wiele się wzajemnie od siebie nauczyć.
IAEA na rzecz światowego pokoju
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, która zaprosiła nas do zorganizowania tych warsztatów, to wyspecjalizowana organizacja ONZ zajmująca się pokojowym wykorzystaniem energii atomowej. Należy do niej obecnie 176 krajów. W uznaniu jej zasług dla rozwoju badań i technologii radiacyjnych i jądrowych, wspierania krajów, w których te technologie są na początkowym etapie rozwoju i wdrażania do przemysłu, propagowania zasad bezpieczeństwa radiacyjnego, jak również kontroli przestrzegania międzynarodowych przepisów i sankcji zapobiegających produkowaniu broni jądrowej, IAEA otrzymała w 2005 r. pokojową nagrodę Nobla. Obecnie inspektorzy IAEA pełnią stałe dyżury w ukraińskich elektrowniach jądrowych.
Naukowa i ekspercka współpraca z IAEA
Politechnika Łódzka współpracuje z IAEA od ponad 30 lat, a inicjatorem tej współpracy był zmarły niedawno prof. Janusz Rosiak. Początkowo uczestniczyliśmy w programach IAEA głównie jako beneficjenci, ale już od dawna wspomagamy działania tej organizacji, np. przez przyjmowanie na długoterminowe staże osób kierowanych do nas przez IAEA (ponad 30 stażystów z Europy, Afryki, Azji i Ameryki Południowej), uczestnictwo w międzynarodowych programach badawczych oraz w działaniach edukacyjnych IAEA, współorganizowanie konferencji, a także współredagowanie i współautorstwo monografii oraz podręczników wydawanych przez tę organizację.
Pracownicy MITR pełnią też istotną rolę doradczą w IAEA, działając jako konsultanci i eksperci tej organizacji. W tym charakterze odbyli między innymi ponad 30 misji technicznych w 20 krajach, pełnili rolę wykładowców na wielu kursach IAEA i współtworzyli programy najważniejszych cyklicznych konferencji organizowanych przez tę instytucję (International Conference on Applications of Radiation Science and Technology, ICARST, ok. 800 uczestników).
Krótkie przerwy służyły nie tylko odpoczynkowi, ale i nawiązywaniu nowych znajomości
foto: Malwina Olejniczak
Wspólne działania w sytuacjach kryzysowych
Jesteśmy również angażowani przez IAEA do współpracy w sytuacjach kryzysowych. Po wybuchu pandemii, kiedy początkowo nie było wiadomo, czy światowa produkcja maseczek, fartuchów, rękawiczek, etc. nadąży za potrzebami, IAEA poprosiła 5 wiodących laboratoriów, by w jak najkrótszym czasie sprawdziły, czy można te środki ochrony osobistej bezpiecznie i skutecznie sterylizować radiacyjnie w celu ewentualnego powtórnego użycia. Byliśmy w tej wybranej grupie (wspólnie z kolegami z Wydziału Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów) i po dwu tygodniach współprowadziliśmy telekonferencję dla krajów członkowskich IAEA prezentując wyniki naszych badań.
Podczas krótkiej wycieczki po Łodzi
foto: Beata Rurarz
Wrażenia uczestników warsztatów
Dla większości uczestników warsztatów był to pierwszy pobyt w Polsce i w Łodzi. Mimo napiętego programu zajęć merytorycznych, znalazł się czas na zwiedzenie miasta z profesjonalnym przewodnikiem, krótki spacer po Manufakturze, a także popróbowanie dań tradycyjnej polskiej kuchni podczas wspólnej kolacji.
Warsztaty w MITR zostały bardzo pozytywnie ocenione przez uczestników. W anonimowej ankiecie obejmującej różne aspekty tego wydarzenia uzyskaliśmy średnią ocenę 4,94.
Mamy nadzieję, że popularyzacja zarówno zagadnień, które były tematem warsztatów, jak i Politechniki Łódzkiej jako nowoczesnej, otwartej na nowe kontakty uczelni, przyczyni się do dalszego rozwoju naszej współpracy naukowej i dydaktycznej z wieloma ośrodkami zagranicznymi.
