Projekt dotyczący analizy zanieczyszczenia powietrza w aglomeracji łódzkiej potrwa do końca tego roku. Badania prowadzone są przez dr. inż. Roberta Cichowicza z Politechniki Łódzkiej, który wykorzystuje do przenoszenia mobilnej aparatury nowy specjalny dron zakupiony na początku roku. Ma on znacznie większe możliwości od jego poprzednika, co umożliwia prowadzenie założonych w projekcie pomiarów jakości powietrza i analizę czynników, od których ona zależy.
Projekt o wartości prawie 700 tysięcy zł finansowany jest w ok. 80 proc. przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi, a w pozostałej części przez Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska (Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych) Politechniki Łódzkiej.
Dr inż. Robert Cichowicz przygotowuje dron do lotu
foto: Jacek Szabela
- Zadaniem w projekcie jest wykonanie serii pomiarów, które pozwolą przeanalizować przestrzenne zmiany stanu zanieczyszczeń powietrza na wybranych terenach aglomeracji łódzkiej. W tym celu wykorzystywana jest aparatura pomiarowo-próbkująca wyposażona w sensory zanieczyszczeń przenoszone przez dwa zdalnie sterowane drony – mówi dr inż. Robert Cichowicz.
Nowy dron wraz z aparaturą pomiarową wyposażony jest w sensory zanieczyszczeń i w system detekcji lotnych związków działający na podstawie chromatografii gazowej. Wykrywana jest cała gama związków powstających w wyniku spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych. Dron posiada kamerę 2-sensorową (światła dziennego i termowizyjnego) FHD ze stabilizatorem umożliwiającym swobodne obracanie zamocowanej kamery oraz odpowiednie oprogramowanie. Pomiary mogą być prowadzone do wysokości 200 metrów, a jeden zestaw baterii pozwala na loty trwające około 40 minut (całkowity czas lotu na wszystkich bateriach to ok. 4 godziny). Cały zestaw waży prawie 20 kg, więc do jego sterowania potrzebne są specjalne uprawnienia, a do lotów nad miastem w zależności od lokalizacji miejsc pomiarowych wymagana jest zgoda Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Uprawnienia takie ma dr inż. Robert Cichowicz i współpracujący z nim dr inż. Adam Rubnikowicz – obaj z Instytutu Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych PŁ.
Loty i pomiary rozpoczęły się w połowie stycznia. Mapa lotów obejmuje wybrane obszary/kwartały ulic w newralgicznych punktach miasta. Są to zarówno tereny o niskiej zabudowie mieszkalnej, jak i okolice dużych osiedli budynków wielokondygnacyjnych, a także skrzyżowania ulic i ciągi komunikacji pieszej i samochodowej.
- Obecnie najgroźniejszymi zanieczyszczeniami emitowanymi do atmosfery są: ditlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla, zanieczyszczenia pyłowe, czyli PM2.5 i PM10 – mówi dr inż. Robert Cichowicz. – Uzyskane dane o podwyższonych poziomach tych substancji wraz z wysokością pozwolą określić wpływ lokalizacji budynków przemysłowych, użyteczności publicznej i mieszkalnych na ilość zanieczyszczeń powietrza.
Możliwe będzie też precyzyjne zmierzenie chwilowych stężeń szkodliwych związków w newralgicznych punktach miasta np. w zależności od odległości od potencjalnych źródeł emisji szkodliwych związków.
Dlaczego badania prowadzone w projekcie są ważne? Jak wyjaśnia dr inż. Cichowicz - Jakość powietrza w aglomeracji łódzkiej i w innych rejonach Polski zależy od wielkości emisji zanieczyszczeń, intensywności i rodzaju przemian fizyko-chemicznych zachodzących w atmosferze. Jest to szczególnie istotne, ponieważ podwyższone poziomy zanieczyszczeń spowodowane są głównie niską emisją, na którą składa się przede wszystkim transport samochodowy oraz sektor bytowo-komunalny, w tym ogrzewnictwo indywidualne. Równocześnie duża ilość zanieczyszczeń powietrza w miastach spowodowana jest także przez całkowite lub częściowe zabudowanie istniejących wcześniej „korytarzy przewietrzania miast” umożliwiających wymianę powietrza. Zwarta oraz wysoka zabudowa powoduje w konsekwencji kumulację szkodliwych substancji w centralnych obszarach miast. Dodatkowo, ponieważ nie możemy stworzyć naturalnych barier ochronnych, które zatrzymywałyby przemieszczające się masy zanieczyszczonego powietrza, mogą na zanieczyszczenia lokalne nakładać się te, które „napłynęły” spoza danego obszaru.
Kontrola oraz analiza wpływu poszczególnych zanieczyszczeń staje się ważna i potrzebna nie tylko w skali globalnej, ale również krajowej i lokalnej. Dzięki temu będzie można zastosować środki zaradcze, które ograniczą lub może nawet zlikwidują poszczególne problemy związane z jakością otaczającego nas powietrza.
