Program im. Mieczysława Bekkera to jeden z flagowych programów Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Jest szansą na prestiżowy staż badawczy w renomowanym ośrodku zagranicznym oraz na realizację projektów wspólnie z wybitnymi naukowcami z zagranicy.
W ostatnie edycji konkursu stypendium NAWA Bekker 2022 otrzymała dr inż. Aleksandra Grzelakowska z Instytutu Technologii Polimerów i Barwników na Wydziale Chemicznym. O stypendium to ubiegało się 355 wnioskodawców, z których wyłoniono 77 stypendystów.
Zainteresowania badawcze dr inż. Aleksandry Grzelakowskiej skupiają się na opracowaniu nowych, dobrze scharakteryzowanych próbników fluorescencyjnych do detekcji różnych składników komórek biologicznych, głównie reaktywnych form tlenu, azotu i siarki. Badania, które prowadzi obejmują projektowanie i syntezę próbników, ich charakterystykę spektroskopową, określanie ich reaktywności chemicznej, w tym oznaczanie głównych i specyficznych produktów reakcji, stechiometrii i kinetyki reakcji. Jej ostatnie badania skupiają się również na projektowaniu i opracowywaniu związków, które selektywnie gromadzą się w mitochondriach komórek nowotworowych i indukują stres oksydacyjny w celu zatrzymania proliferacji tych komórek.
Dr inż. Aleksandra Grzelakowska jest autorem i współautorem 23 publikacji i 12 patentów. Była kierownikiem grantu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu MINIATURA 4 oraz wykonawcą (postdoc) przy realizacji projektu w ramach konkursu SONATA BIS 6.
Dr inż. Aleksandra Grzelakowska
foto: arch. prywatne
Laureatka stypendium Bekkera tak pisze o prowadzonych badaniach naukowych i planach związanych ze stażem naukowym.
Otrzymałam stypendium na odbycie 24-miesięcznego stażu podoktorskiego w Department of Biophysics, Medical College of Wisconsin (Milwaukee, USA) w zespole naukowym dr hab. inż. Jacka Zielonki. Od września 2023 roku będę tam realizować projekt „Specyficzna modulacja i detekcja mitochondrialnych utleniaczy w komórkach nowotworowych”.
Poznanie skomplikowanej roli biologicznej jaką odgrywają reaktywne formy tlenu w obrębie mitochondrium (mRFT) oraz w jaki sposób wpływają na śmierć komórek, wymaga stosowania próbników i metod, pozwalających na ich modulowanie, detekcję, identyfikację i oznaczanie ilościowe.
Celem projektu jest poznanie roli mRFT w proliferacji i śmierci komórek raka trzustki. Zostaną opracowane nowe, ukierunkowane na działanie w obrębie mitochondrium narzędzia do modulowania, specyficznej detekcji i oznaczania ilościowego utleniaczy. Realizacja projektu będzie mogła stanowić podstawę do opracowania nowych strategii leczenia nowotworów przez zastosowanie targetowanych (celowanych) do mitochondrium prooksydantów (substancje chemiczne, które wywołują stres oksydacyjny) i indukcję śmierci komórek jaką jest ferroptoza.
W 2019 r. odbyłam krótkoterminowy staż podoktorski w zespole dr hab. inż. Jacka Zielonki w Medical College of Wisconsin. Umiejętności i doświadczenie zdobyte podczas pierwszej wizyty w tej uczelni pozwoliły rozszerzyć zakres moich działań naukowych o badania biologiczne. Dwa miesiące to jednak zbyt krótko, aby w pełni zapoznać się z ograniczeniami i możliwościami rozwoju w zakresie próbników i modulatorów stanu redoks komórki (oksydantów i antyoksydantów). W trakcie długoterminowego stażu naukowego będę miała szansę pogłębić wiedzę z zakresu biologii redoks oraz poznać nowe metody badawcze, które wykorzystam w mojej dalszej pracy naukowej.
Odbycie zagranicznego długoterminowego stażu naukowego będzie miało istotny wpływ na dalszy rozwój mojej kariery naukowej i plany badawcze. Jestem przekonana, że odbycie stażu pozwoli mi na skuteczne ubieganie się o krajowe i międzynarodowe granty badawcze po powrocie do Politechniki Łódzkiej. Ponadto, udział w programie Bekker wesprze realizację celu strategicznego Politechniki Łódzkiej jakim jest umiędzynarodowienie. Pomyślna realizacja projektu pozwoli na umocnienie obecnej współpracy i nawiązanie nowych kontaktów z naukowcami z Medical College of Wisconsin i innych jednostek naukowych oraz poprawi moją widoczność jako naukowca na poziomie krajowym i międzynarodowym.
Jestem przekonana, że pobyt na stażu pozwoli na ciągłą wymianę myśli i spostrzeżeń z naukowcami światowej klasy oraz zaowocuje wieloma wspólnymi inicjatywami badawczymi z zespołem o międzynarodowej renomie.
